Pagina 13 - De Wittenbergse nachtegaal

– 17
– 1 -
Ter inleiding:
de wereld van
Luthers liederen
Dit boek is een inleiding in de wereld van de geestelijke liede-
ren van Maarten Luther.
Het woord ‘inleiding’ is niet zonder opzet gebruikt. Het is
namelijk niet de bedoeling een toelichting en commentaar
bij elk afzonderlijk lied te geven, zoals in een ‘handboek
van Lutherliederen’ het geval is.1 Het doel is een algemeen
overzicht te bieden van Luthers activiteiten op het gebied
van de kerkmuziek en de lezer te laten kennismaken met de
reformator, zoals hij zich in zijn liederen heeft gepresenteerd.
Het boek wil dus een antwoord geven op de vraag wat we ons
moeten voorstellen bij Luther als ‘deWittenbergse nachtegaal’.
In het eerste deel komen verschillende aspecten van Luthers
liederen aan de orde, zoals: het ontstaan, de publicatie in ver-
schillende gezangboeken, een onderscheiding in soorten, de
liturgische functie en de gebruikte bronnen. In deze beschrij-
ving neemt de historische context, ook die van Luthers eigen
leven, steeds een belangrijke plaats in.
In het tweede deel staan alle teksten van Luthers liederen
met een vertaling en de melodie. Dit maakt het mogelijk een
bepaald lied te raadplegen, wanneer daarnaar in de inleidende
hoofdstukken wordt verwezen.
De teksten en melodieën zijn ontleend aan twee publicaties
van Markus Jenny: een deel uit de serie Archiv zur Weimarer
Ausgabe der Werke Martin Luthers, dat een volledig herziene
uitgave van Band 35 bevat, en een boek dat uitgaande van
hetzelfde wetenschappelijk onderzoek Luthers liederen in de
moderne Duitse spellingweergeeft.2 Uit dit laatste zijn vrijwel